بازخوانی تحلیل اصول هندسی و تناسب طلایی در مدرسه شوکتیه

Authors

حسن هاشمی زرج آباد

محمد حسن ضیایی نیا

حمیدرضا قربانی

abstract

مدرسه شوکتیه بیرجند در سال 1312 هـ.ق. (1269 هـ.ش.) تحت عنوان حسینیه شوکتیه، توسط محمد ابراهیم خان علم شوکت الملک دوم ساخته شد و درماه ذی الحجه سال 1326 هـ.ق. (1282 هـ.ش.) به مدرسه تبدیل گردید. ویژگی های منحصر به فرد معماری بنا بیانگر آن است که معمار در ساخت بنا از اصول هندسی و نظام دقیق تناسبات ایرانی بهره گرفته است.  نظر به اهمیت موضوع: نگارندگان با رویکرد تحلیل تناسبات هندسی، در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این سؤال هستند که هندسه و تناسب طلایی در ساخت و شکل گیری عناصر فضایی مدرسه شوکتیه چه نقشی ایفا کرده اند؟ به همین منظور، در پژوهش حاضر از روش پژوهش تحلیلی استفاده شده و در جمع آوری اطلاعات از ابزار گردآوری داده و اطلاعات  مشاهده میدانی و کتابخانه ای توامان بهره گرفته شده است و به منظور بازخوانی اصول هندسی و تناسبات در مدرسه شوکتیه، با روش تحلیل هندسی، پلان، نما و مقطع و با فرض قرار دادن نقاط کانونی چون حیاط و ایوان، مدرسه شوکتیه مورد تحلیل دقیق هندسی قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان دهنده آن است که معمار بنا از دانش لازم در مورد سیستم های تناسبات و ترسیمات هندسی اشکال برخوردار بوده است و از آن در انتخاب مقیاس های بنا و مکان یابی فضاهای اصلی چون: حیاط، ایوان، آشپزخانه و ورودی بهره گرفته است. تناسبات طلایی و تناسبات ایرانی 2√ و 3√ در تکامل بنا به خوبی با یکدیگر ممزوج شده، اما معمار از نسبت طلایی بیشتر در جهت مکان یابی نقاط و فضاهای معماری استفاده کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاملی در سه ویژگی ممتاز مدرسه تاریخی «شوکتیه»

مقاله حاضر، مستخرج از یک طرح پژوهشی است و سعی دارد تا ضمن مروری بر زمینه های شکل گیری آموزش نوین در ایران و نیز روند تاسیس دارالفنون و برخی دیگر از مدارس آن دوره، به معرفی اجمالی «مدرسه شوکتیه» بیرجند بپردازد. در ادامه، به سه ویژگی ممتاز و انحصاری این مدرسه تاریخی که هویتی مستقل و ماندگار به آن بخشیده است، رایگان بودن، معلمان مدرسه، و توجه به آموزش دختران پرداخته، نتیجه می گیرد که مدرسه شوکتیه ...

full text

تاملی در سه ویژگی ممتاز مدرسه تاریخی «شوکتیه»

مقاله حاضر، مستخرج از یک طرح پژوهشی است و سعی دارد تا ضمن مروری بر زمینه های شکل گیری آموزش نوین در ایران و نیز روند تاسیس دارالفنون و برخی دیگر از مدارس آن دوره، به معرفی اجمالی «مدرسه شوکتیه» بیرجند بپردازد. در ادامه، به سه ویژگی ممتاز و انحصاری این مدرسه تاریخی که هویتی مستقل و ماندگار به آن بخشیده است، رایگان بودن، معلمان مدرسه، و توجه به آموزش دختران پرداخته، نتیجه می گیرد که مدرسه شوکتیه ...

full text

مدرسه شوکتیه و نقش آن در فرهنگ شرق ایران

تعلیم و تربیت از دوران باستان تا عصر حاضر دگرگونی های بسیاری را پشت سر گذاشته است. در دوران هخامنشیان آموزش بیشتر جنبه مذهبی و حکومتی داشت و به سه نوع تقسیم می شد شامل: خانواده، آتشکده ها و آموزشگاههای ویژه درباریان و شاهزادگان. مسئولیت تربیت شاهزادگان تنها برای آینده آنان برای به دست گرفتن حکومت خلاصه می شد و شامل آموزش علوم و فنون نمی شد. در زمان ساسانیان سازمانهای آموزشی گسترش یافت، و در قرن...

15 صفحه اول

از شکوه «شوکتی» تا افول «دولتی» درس آموزی از تجارب مدرسه داری «شوکتیه» «بیرجند»

مقاله حاضر به منظور استخراج درس‌آموخته‌هایی از تجارب مدارس تاریخی ایران به مطالعه مدرسه «شوکتیه» به عنوان یکی از مدارس پیش‌رو در شرق کشور پرداخته‌است. دغدغه اصلی پژوهش پاسخ به دو پرسش بوده‌است. پرسش نخست، بر پایه‌ی کدام عوامل برپاسازی مدرسه «شوکتیه» قابل تبیین است؟ پرسش دوم، از ویژگی‌های «شوکتیه» برای به-کرد نظام فعلی مدرسه‌داری چه می‌توان آموخت؟ به منظور پاسخ به پرسش‌های مذکور از رویکرد تاریخی...

full text

الگوهای هندسی و تناسبات طلایی، زبان مشترک معماری و هنر در روستای تاریخی ابیانه

تاریخ معماری ایران مملو از آثار باشکوهی است که هنرمندان و مهندسان توانمند این سرزمین با بهره‌مندی از هندسه و اصول آن را خلق نموده‌اند. به‌عبارت‌دیگر مهندسان ایرانی همواره از هندسه به‌عنوان زبانی واحد و مشترک در جهت پاسخگویی شایسته به نیازهای عملکردی، سازه­ای و زیبایی در معماری و محصولات هنری بهره جسته‌اند. در این میان روستای تاریخی ابیانه با اینکه یکی از زیباترین روستاهای تاریخی ایران است که در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

Publisher: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

volume 5

issue 9 2016

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023